Dit artikel is onderdeel van de E-cursus beeldhouwen, Hoofdstuk: Vormen, vrije vormen
Vrije vorm maken zonder plan
Inleiding
Er was nog wat goed te maken: Ik heb nogal luchtig gezegd dat je een vrije vorm uit een steen haalt door zonder plan gewoon maar wat te doen. Daarom laat ik in deze post stap voor stap zien hoe ik zelf een vrije vorm maak.
Bij elke stap vertel ik ook wat de overwegingen zijn en wat de alternatieven zijn.
Meer leren hoe je driedimensionale vormen uit je steen kunt halen: zie de lessen “basisoefeningen” en “vormen“.
Het doel van deze post
De bedoeling is niet om een meesterwerk te maken. De bedoeling is om te laten zien op welke manier je “vrij” kunt beeldhouwen. Zonder vooraf te weten wat het moet worden.
Foto’s zeggen vaak niet genoeg om de driedimensionale vorm van de steen te zien. Ik heb in de volgende video waar nodig filmpjes toegevoegd waar ik de steen van alle kanten laat zien.
Na elke bewerking bekijk ik de steen opnieuw en krijg dan ook nieuwe ideeën hoe nu verder.
Meestal zijn er bij elke stap meerdere ideeën hoe nu verder. Daarbij is elke keuze goed, er is geen “beste” keuze.
Soms ben ik niet helemaal tevreden met een vorm, maar weet ik even niet hoe verder. Dat is niet erg, ik ga gewoon met een ander deel verder. Daarna komen er meestal vanzelf nieuwe ideeën voor het stuk dat me niet bevalt.
Hieronder de film van het ontstaan van dit beeldje.
Het resultaat
Hieronder de ruwe steen en wat daaruit geworden is.
Belangrijk is dat ikzelf geen idee had dat dit uit deze steen zou komen. Ik heb dus niet naar een bepaalde vorm toegewerkt. Toch is de vorm van het beeldje typisch een product van mij. Als je meer beeldhouwt zul je ervaren dat ook jij van nature een eigen stijl hebt.
Deze steen was oorspronkelijk 27x18x11 cm. Gewicht 8 Kg. Nu weegt hij nog 3,5 Kg. Alle bewerkingen tot aan het begin van het schuren hebben mij bij elkaar ongeveer 5 uur gekost. Het schuren en polijsten nog eens 2,5 uur. Bedenk daarbij dat niet iedereen in hetzelfde tempo werkt.
Toelichting op de keuzes als je een vrije vorm maakt.
Sommige dingen gaan in het filmpje wat snel. Daarom een paar belangrijke zaken op een rij:
- Borduur voort op wat al een vormen in de steen aanwezig is: Wat je bevalt versterken, wat je niet bevalt verwijderen.
- Als de steen erg onregelmatig is, kun je het beste wat van de onrust verwijderen door wat hobbels en bobbels gladder te maken. Dan krijg je beter zicht op de grondvorm van de steen.
- Probeer je vormen over meerdere zijden van je steen te laten lopen. Als je aan elke kant van de steen losse vormen maakt krijg je geen eenheid en blijft de oorspronkelijke vorm van de steen vanuit de verte gezien behouden. Dat ziet er dan vaak niet zo goed uit. Beter is om de hele steen een andere vorm te geven (zonder hem veel kleiner te maken).
Negatieve vormen en volumes
- Meestal begin je met deuken of gleuven uit te diepen. Dat is logisch, er moet tenslotte steen weg. Dan heb je wat ik noem “negatieve vormen” gemaakt (een gleuf is een uitholling: lucht, geen steen), terwijl belangrijk is wat er blijft staan.
- Je hebt vooral problemen om vormen over de hele steen te maken als je met “negatieve vormen” werkt.
- Volumes (b.v. bolvormen) gaan van nature over meer kanten van je steen.
- Alleen negatieve vormen geven vaak geen aantrekkelijk beeld. Het is dan belangrijk niet alleen “negatieve vormen” te maken maar ook steen-“volumes” (zoals onderaan de voorbeeld steen).
- De meeste dieren hebben bolle vormen, (“volumes”). Daardoor krijg je als je bolle vormen maakt sneller een associatie met iets levends, met iets zachts.
