Dit artikel is onderdeel van de E-cursus beeldhouwen, Hoofdstuk:
Vormen >> Vormgevingsmethoden naar voorbeeld
Tweedimensionale methode
Deze “tweedimensionale methode” lijkt heel logisch: haal in twee loodrechte op elkaar staande richtingen (vooraanzicht, zijaanzicht) steen weg volgens het profiel dat je hebt (bv. foto’s of van een schets). Dan heb je al de meeste steen weggehaald en zit je in twee richtingen al (bijna) “op de huid”.
Deze manier van werken is vooral voor een houten beeld geschikt. Toch behandel ik deze, omdat ze vaker (ongeveer zo) bij beeldhouwen in steen wordt gebruikt.
Voor uitleg waarom ik dit tweedimensionaal noem: zie de les een-twee-driedimensionaal.
NB: dit is een methode voor gevorderde beeldhouwers! Zie de inleiding van de les “vormgevingsmethoden“.
Zó werkt het
Deze methode leent zich als je:
Een model hebt waarvan je een beeld wilt maken. Èn je kunt er foto’s van maken van tenminste twee kanten die loodrecht op elkaar staan. (dus bv. Recht van voren en recht van opzij.) Bijvoorbeeld een bestaand beeld(je) of je geliefde.
We gaan hierbij uit van een blokvormig stuk steen met de juiste afmetingen.
Maak foto’s van je onderwerp.
Tenminste één recht van voren en één recht van opzij. Zo nodig ook van de andere zijkant en van achteren. Belangrijk is dat de foto’s steeds 90 graden t.o.v. elkaar staan.
Ook belangrijk: foto’s van voldoende afstand maken (tenminste 5x de grootte van je onderwerp). Maak foto’s in rechte hoeken t.o.v. elkaar.
Noot: Als je goed kunt schetsen kun je ook twee of meer schetsen van het te maken beeld maken.
Alternatief kun je een virtueel model gebruiken, zoals je bv. met DAZ3D kunt maken.
Deze tweedimensionale methode wordt nogal eens door houtbewerkers toegepast, omdat je die goed met een lintzaag kunt uitvoeren. In steen is dat wat lastiger.
Hieronder een voorbeeld van het maken van een houten beeld.
Stap 1
Neem de contouren van voorkant en zijkant over op de voorkant en zijkant van je blok. Zorg dat ze goed met elkaar uitgelijnd zijn (onderkant en bovenkant komen voor en opzij overeen).
Stap 2
Zaag nu met de lintzaag met een van de contouren naar boven langs die contouren materiaal weg.
In steen is dit wat lastiger, maar wel te doen. (Je moet dan wel met de beitel materiaal verwijderen.) Zie het voorbeeld hieronder (halfweg 1 zijde).
Stap 3
Plak de uitgezaagde stukken terug (met plakband). En zaag vanaf de andere kant.
In steen kan je niet terugplaatsen, maar de contour van de andere kant wel op de steen tekenen. Dat vergt wat meer gedoe omdat die kant niet meer vlak is.
En nu?
Hier laat de methode je in de steek. Want: hoe nu verder?
Eigenlijk komt het moeilijkste stuk nu: dat is het vinden van de volumes, van de driedimensionale vormen. En dat terwijl je heel weinig ruimte hebt om fouten te maken: op een aantal plaatsen zit je al bijna op de huid!
Om het beeld verder af te maken zijn er twee mogelijkheden:
- “De leraar doet voor”. Stap voor stap geeft de leraar aan waar je wat (en in welke vorm) weg moet halen. Nadeel: hier leer je weinig van, want er is geen houvast waarom je steeds wat moet weghalen.
- Als je veel ervaring met beeldhouwen hebt en je de driedimensionale vormen die het beeld moet krijgen kunt voorstellen lukt het wel.
Dat betekent: gebruik deze methode alleen als je veel ervaring hebt met beeldhouwen en een goed ruimtelijk inzicht hebt.
Als je minder ervaring hebt met beeldhouwen en de volumes minder goed kunt inschatten kan je beeld er bv. zó uit komen te zien.
Opmerking:
Dit beeldje vinden veel mensen “mooi”. Dat is prima. Maar vanuit beeldhouwoogpunt kijk je daar heel anders tegen aan. De volumes zijn niet uitgewerkt. Het zijn nog bijna rechte blokken Daardoor werkt het ook niet ruimtelijk. De armpjes bv. zijn heel plat.
Daarom zeg ik in mijn cursussen: “Mooi” is voor familie en kennissen, wij kijken naar beeldhouwkundige aspecten.
Tijdens oude Egyptische dynastieën werd ook nog op deze manier gewerkt. Zie de volgende kop (Luxor).
Merk op dat het gezicht zo goed als in één vlak ligt en de zijkant van de wangen ook in een vlak daar loodrecht op.
