Vormen

In deze serie lessen heb ik het over het vormen van je steen tot een mooi beeld.
Beeldhouwen in steen is een verwijderende techniek. Verwijderende technieken worden meestal als moeilijker ervaren dan verwacht.
In een opbouwende techniek (bv. met klei) maak je vrij snel een vorm, bv. een hand. Een hand maken uit een ruwe steen is veel lastiger. Dat heeft verschillende oorzaken:

• Wat het meest genoemd wordt: Je kunt alleen verwijderen, niet toevoegen. “Wat weg is is weg”.
  Gevolg daarvan is vaak dat veel te weinig wordt weggenomen.
  Er zijn echter methodes die veel corrigeren mogelijk maken als je iets “fout” doet. Wees dus niet bang om veel steen te verwijderen.
• Het duurt vrij lang voordat je “houvast” krijgt op de vorm die je wilt maken. Ik neem de hand als voorbeeld. Je moet al veel steen verwijderen voordat je steen een beetje op een hand gaat lijken.

Driedimensionaal werken

We zijn geneigd om die houvast te zoeken aan lijnen. Maar: 3-dimensionaal werken vergt denken in 3D-vormen: bollen, cilinders, kubussen etc. (Ik noem dat “volumes”.) Gevolg is dat we veel aan de oppervlakte blijven (we “tekenen” op de steen). Daardoor wordt je beeld weinig ruimtelijk.

Merk op dat ik het vormen als belangrijkste “leerpunt“ zie. Het leren visualiseren in 3D vormen is iets wat een echte omslag in je werk betekenen kan. De techniek (hoe bewerk ik mijn steen zonder ongelukken) is veel meer gewoon leren door doen.
Daarom uitgebreid aandacht aan het vormen in steen.

Hoe leren mijn cursisten om driedimensionaal te werken?

Stap 1: Volumes oefenen

Oefen om eenvoudige volumes (3D vormen)uit de steen te halen. Dat leert je om je deze driedimensionale vormen te kunnen voorstellen in je ruwe steen.

Zie daarvoor de volgende lessen:

Stap 2: Vrije vormen maken

Maak een aantal abstracte vrije vorm beelden waarbij je de volumes die je uit stap 1 kent toepast. Daarbij moet je er op letten dat het beeld één geheel wordt doordat de verschillende vormen.

• logisch in elkaar doorlopen
  of
• juist van elkaar gescheiden zijn maar elkaar versterken.
  of
• Het beeld alleen een grondvorm is die versterkt is door de vlakken meer spanning te geven.

Van de steen één geheel maken

De kunst is ook om van je steen één geheel te maken. Dat kun je op onderstaande manieren doen (van links naar rechts):

• Door de vorm alleen een versterking van de grondvorm laten zijn
• Door de vormen in elkaar te laten doorlopen
• Van elkaar gescheiden vormen die elkaar wel versterken te maken.

Mogelijk kom je er achter dat deze abstracte beelden “jouw ding” zijn. Maar velen willen graag figuratief werken. Om figuratief te kunnen werken is het belangrijk om naar voorbeeld te kunnen werken. Want: als je bv. een vis wilt maken heb je een beeld in gedachten of een foto of beeldje van de vis als voorbeeld).

Stap 3: Naar voorbeeld werken “op zicht”.

Schuiven met vormen gaat alleen als je niet direct steen tot “op de huid” weghaalt. De methode die ik daarvoor aanbeveel is de “vormen eerst” methode. Deze wordt in deze les uitgelegd.

Verder is grootte een moeilijkheidsgraad op zich. Hoe groter de steen hoe sneller je het zicht op je werk verliest. Zie daarvoor “vormen van klein naar groot”.

Stap 4: Met hulp van meetgereedschap

Naar voorbeeld werken met ondersteuning van meetgereedschap.
Dat kan bv. met het punteerapparaat.

Vormgevingsmethoden

Meer uitleg over de verschillende methodes om naar voorbeeld te werken vind je in de volgende artikelen: